Sosyal Medya ve Romantik İlişkiler
Teknolojinin hızla değiştiği ve geliştiği bir döneme tanıklık ediyoruz. Her teknoloji beraberinde kültürel ve sosyal bir değişime de öncülük ediyor. Bu değişim; iletişim ve sosyal medyayla birlikte kendine has bir evren inşa ederken eski kültürel kalıpları alıyor ve bunların kendine has dönüşümlerini de farklı veçheleriyle bizlere gösteriyor. Biz bu dönüşümün romantik ilişkilere nasıl yansıdığını merak ettik ve sizler için araştırdık. Tanışma mecraları değişirken belli kalıplarla gerçekleşen ilişki başlangıçları belirsizliğe terkedilmişe benziyor. Son zamanlarda sosyal medyada bir çağrıya dönüşen çıkma geri gelsin sloganı; insan olarak en temel ihtiyaçlarımızdan biri olan belirli bir çerçeve içinde iletişimi deneyimleme arzumuzu dile getiriyor.
Sosyal medya aracılığı ile başlayan ilişkileri, değer yargılarımızdan ayırmamız mümkün olmamakla birlikte daha hızlı bir iletişimden ve romantik ilişkinin, hızla mücadele edemeyip eriyişinden de söz etmek gerekiyor. Sosyal medya çok fazla seçenek olanaklarıyla insanları doyumsuzlukla da sınıyor. Sağlıklı ve doyumlu bir ilişki için arayışımıza araç seçtiğimiz sosyal medya platformları doyum bir kenara bizi kararsızlık ve doyumsuzluk hisleriyle karşı karşıya bırakabilmekte. Bunda bireylerin bu platformlardaki iletişimden beklentilerinin değişiklik göstermesi ve kendi beklentilerimize uygun kişi bulmaya çalışırken yorucu birçok iletişime maruz kalmamız da önemli bir etken.
Sosyal medya yoluyla bir ilişkiye başlamamış olsak da sosyal medyanın etkilerinden muaf bir hayat yaşama ihtimaliz olmadığını söylemek abartı olmayacaktır. Sosyal medyanın toplumu etkileyen trendlerinin yaygınlaştırıcı etkisi, ilişkileri sınarken onunla kurduğumuz ilişki hayatlarımızı eskiye dönmemecesine etkisi altına aldı. Romantik ilişkimizde partnerimizin sosyal medyayı kullanma biçimi pek çoğumuz için kaygının odak noktası durumunda. Partnerimiz kimleri takip ediyor, karşı cinsten kimlerle etkileşim halinde, kendi ilişkimizi korumak adına sosyal medya dedektifliği yapanlarımızın sayı azımsanmayacak kadar çok.
Risk altında olduğumuz tek konu seçeneklerin çokluğu değil elbette ki, oradaki paylaşımlarla kendi hayatlarımızı ve orada bize gösterilen hayatlarla, ilişkilerle kendi ilişkilerimizi kıyaslıyoruz, çoğu zaman orda paylaşılan her şeyin gerçekliğinden son derece emin olarak. Görsel alt metni güçlü, mükemmeliyet perdesine sarılıp karşımızda arzı endam eden hayatlar bize en güzel hallerini sunarken yüreklerin derinlilerindekini ustaca, bir sır gibi saklamayı ihmal etmiyor. Hepimiz güzel anlarımızı paylaşıyor ve bir cennet yaratıyoruz, sonra birbirimizin cennetine bakıp kendimizi cennet kovulmuş hissediyoruz.
Hız çağında yaşıyoruz. Zamanımız kısıtlı, ama sosyal medyada fotoğraflara, videolara bakarken dakikalar birbirini kovalayıp bazen saatleri bulduğunda, özlemle yanımıza gelen sevdiklerimizi ihmal ettiğimizi, hayatın kargaşasında fark etmiyoruz bile, çoğu zaman sorunlar su yüzüne çıkıncaya kadar. Romantik ilişkilerimiz de payına düşeni alıyor yorgun ve bitkin susuz kalmış çiçek misali solup gittiğinde; geri dönülmez akşamın ufkunda veda edebiliyoruz birbirimize, umutlarla başladığımız yolculuğumuza.
Sosyal Medyada Gündem Olan Kavramlar
Sosyal medyanın romantik ilişkilerle ilgili bazı kavramları da toplumla tanıştırdığına da tanık oluyoruz. Lovebombingle başlayıp gostingle devam edip gaslighting sürecini de kattık mı alın size sosyal medyada sürekli dile getirilen ve yakınılan konular. Prenses kızlarla prenses erkekleri de esgeçmeyelim efendim. Sosyal medyada çok dile getirilmeyen bir kavramı da ben ekleyeyim; dijital şiddet. Hadi bu kavramlara beraber bir göz atalım.
1. Love bombing
Türkçe karşılığıyla sevgi bombardımanı, sevginin hızlı ve bolca gösterildiği, iletişimi bol, hediyesi gani, sarılması fevkalade, günaydın mesajlarını, gün boyu tatlış mesajlarla devam ettiren o cezp edici süreç. Narsistik kişilik özelliği gösteren sevgili narsist kardeşlerimizin kendi değerli hissetmek için yakaladığı avının ekmek kırıntıları bunlar oysa. Eğer aradığı o muhteşem değeri bulamazsa, karşısında egosunu göklere çıkaran bir partnerle karşılaşamazsa veya sosyal medyada ve sosyal hayatta daha iyi bir partner bulursa, vah o partnerin haline. Gelir mi şimdi de bir gosting?
2. Gosting
Yukarda bahsettiğimiz gibi love bombing yapan narsist kişilik bozukluğuna sahip bireylerin ilişkiden kaybolmasının altında yatan nedenlerle veya bir ilişkiyi bitirmenin sorumluluğunu almak istememek, bu sorumluluktan ve ayrılmanın yaratacağı rahatsız edeceği durumlardan kaçmak amacıyla kişinin iletişimi aniden kesmesi, aramaları yanıtlamaması, mesajlara cevap vermemesi hatta sosyal medya dâhil partnerini çeşitli mecralardan engellemesi şeklinde ortaya çıkan kaybolma hali. Gosting eylemini gerçekleştiren kişi yani gostlayan bazı durumlarda geri dönebilir, belki aradığını bulamadığından, belki alternatifleri yeterince beğenmediğinden. Burada gostlanan yani kendisine gosting uygulanan partner belirsizlikle baş başa kalır ve durumu algılamakta zorlanarak ayrılığın yasını tamamlayamaz uzun süre. Yaşanan ilişkinin boyutuna ve love bombigin yarattığı olumlu hislerin yerini bıraktığı belirsizliğin şiddetine bağlı olarak kişide travmatik bir etki yaratabilir, kişi durumun kendisiyle ilgili olduğunu düşünerek suçluluk duyabilir.
Narsist kişiden, love bambingle başlayıp gostingle kurtulan o şanslı kişiyseniz bilin ki verilmiş sadakanız varmış ve sorun kesinlikle sizinle ilgili değil. Eğer o şanslı kişi değilseniz, her gün aklınızla oynayan, sürekli yanlış anlaşıldığını söyleyerek size sorunun sizde olduğunu dile getirerek size sürekli suçlu hissettiren hatta aklınızdan şüphe ettirerek öz güveninizi günden güne bir mum ışığında eriten, sizi her fırsatta özür diler pozisyana düşüren bir narsist partner tarafından gaslighthinge maruz kalıyorsunuz demektir.
3.Gaslighthing
Kişinin sürekli olarak karşısındaki kişiyi manipüle ederek, kişinin öz saygısını zedeleyerek, kişi üzerinde tahakküm kurmak amacıyla yapılır. Narsist kişi partnerini kontrol altında tutarak, kendini onaylayacak, değerli hissettirecek kişiyi hayatında tutabilmek amacıyla bu yöntemi kullanarak karşısındaki insanı sosyal çevresinden uzaklaştırır ve kendisine bağımlı kılar. Böylece onu yüceltecek sevgi nesnesi sürekli ve bağımlı bir şekilde onunla olacaktır.
4. Dijital şiddet
Kavramına da sosyal medyayla ilgili olarak değinmek istiyorum. Partnerini kontrol altında tutmak isteyen bireylerin sürekli mesaj atarak, arayarak hatta görüntülü arayarak, sosyal medya hesaplarını sürekli gözetim altında tutarak, karşıdakine uyguladığı bir şiddet türüdür ve maruz kalan kişi, sürekli gözetlendiği hissi yaşayarak huzursuz hisseder. Sosyal medya şifrelerinin alınması, kişiye gelen mesajların okunması, kişinin mahremiyet duygusunu zedeler ve kişiye bireysel yaşam alanı bırakmaz. Sosyal medya fiziksel hayattaki kontrolün teknoloji vasıtasıyla daha da katmerleşmesine neden olur.
5. Prenses Erkeklerimiz ve Prenses Kadınlar
Sosyal medyada güncel hale gelen bu deyimler romantik ilişkilerde erkeğin ve kadının aşırı beklentili olmasını ve ilişkide sorumluluk almayıp sorumluluğu karşı tarafa bırakan partnerleri anlatmak için kullanılıyor. Prenslerimiz ve prenseslerimiz her şeyin en iyisine layık! Lütfen hizmette kusur etmeyelim. Peki, neden prensler ve prenseslerimiz oluştu; basının ve anasının prens ve prensleri ilişkide de prens ve prenses olmak istiyor, bu birinci sebep ikinci sebep olarak da teknolojinin sağladığı kolaylık kişiliğimize işledi gibi geliyor bana siz ne dersiniz. Başkaca sebepler de olabilir bunu bulmayı da sosyolojik araştırmalara bırakalım.
Bu kadar sosyal medyanın olumsuzluklarından bahsettikten sonra azıcık da bu mecralarla ilgili kendimizi teselli etmeyelim mi? Tüm bu olumsuzlukları bilinçlenerek aşmak mümkün. Bunu aşmak için de çabalamak önemli. Zira her teknolojik yenilik beraberinde kendi sorunlarını da getirir. Sosyal medya bizi dünyanın her yeriyle iletişim kurabilir duruma getirirken bulunduğumuz coğrafi konumun kısıtlılığını aşabileceğimiz fırsatlar sunar. Kişisel gelişimimize odaklanabileceğimiz imkânlara erişebilir, dünyanın herhangi bir yerinden istediğimiz eğitimi alabilir, yeteneklerimiz doğrultusunda yeni bir kariyer bile inşa edebiliriz. Hayallerimiz için bilinçli adımlarla yeni bir gelecek dizayn edebiliriz. Belki bu kadar büyük adımlar atmak yerine sevdiklerinizle kolayca iletişim kurmayı, sosyal meydanının ve internetin olanaklarından faydalanarak işlerinizi bir kısmını kolayca ve hızlıca online halletmeyi ve daha eğlenceli vakit geçirebilmeyi istersiniz. Tercih sizin.
NOT: Bu makale, Sosyolog Sultan Tekin’in https://insanzihintoplum.blogspot.com/2025/02/sosyal-medya-ve-romantik-iliskiler.html adresinde yayımlanan “Sosyal Medya ve Romantik İlişkiler" başlıklı yazısından alınmıştır. Diğer değerli yazılarını da okumak isterseniz, blogunu ziyaret edebilirsiniz. Öz Gündem olarak Sultan Tekin’e başarılar diliyor, kaleminin her daim aydınlık ve umut dolu yazılarla yazmasını temenni ediyoruz.
Öz Gündem olarak, Kadınların Kaleminden: Her Cumartesi Bir Mektup köşemizde Sultan Tekin’in diğer yazılarını da yayımlamaya devam edeceğiz.
Buradan bir kez daha çağrımızı yineliyoruz: Kadınlar, bu köşe sizin! Mektuplarınızı, makalelerinizi, öykülerinizi bekliyoruz. Kaleminizden dökülen her söz, sesinizdir. Yazın, paylaşın, birlikte çoğalalım.